Σελίδες

Ολλανδική Λένινγκραντ, βαριάντα Κάρλσμπαντ

Η βασική ιδέα στην Ολλανδική Λένινγκραντ είναι η ανάπτυξη του Αζ8 στο η7. Η Ολλανδική Λένινγκραντ καλύπτει τα κεφάλαια Α87-Α89 της εγκυκλοπαίδειας σκακιστικών ανοιγμάτων. Με το λευκό να πραγματοποιεί κι αυτός σχηματισμό φιανκέτο στη συντριπτική πλειονότητα των περιπτώσεων, η βασική γραμμή είναι η ακόλουθη:
1. δ2-δ4, ζ7-ζ5. 2. η2-η3, Ιη8-ζ6. 3. Αζ1-η2, η7-η6
Στο σημείο αυτό, η κύρια συνέχεια για το λευκό είναι η 4.Αζ1-η2, πλην όμως υπάρχει η αξιόλογη βαριάντα Κάρλσμπαντ (με την κάπως ανορθόδοξη κίνηση 4. Ιη1-θ3, σκοπεύοντας στην τοποθέτηση του ίππου στο ζ4) την οποία θα εξετάσουμε στη συνέχεια. Ας δούμε όμως τη βασική θέση (σημειωτέον ότι η βασική θέση μπορεί να προκύψει μετά από 1. δ2-δ4, ζ7-ζ5. 2. γ2-γ4, Ιη8-ζ6. 3. η2-η3, η7-η6. 4. Ιη1-θ3, ήτοι να προηγηθεί η κίνηση γ2-γ4 της αναπτύξεως του αξιωματικού στο η2, για λόγους όμως καθαρά ιστορικούς, θα προτιμήσουμε να δείξουμε τη θέση μετά από από 1. δ2-δ4, ζ7-ζ5. 2. η2-η3, Ιη8-ζ6. 3. Αζ1-η2, η7-η6. 4. Ιη1-θ3:


Η βαριάντα πήρε το όνομά της από το περίφημο τουρνουά που έλαβε χώρα στο Κάρλσμπαντ το 1923. Στο τουρνουά αυτό παίχθηκαν 4 παρτίδες με τη βαριάντα αυτή, με μικρές παραλλαγές:
α) Στην παρτίδα Αλιέχιν-Ταρτακόβερ (ισόπαλη) ο Αλιέχιν έπαιξε δ2-δ4, η2-η3, Αζ1-η2 και κατόπιν Ιη1-θ3.
β) Στην παρτίδα Μπογκολιούμποβ-Ταρτακόβερ 1-0, τα λευκά έπαιξαν μεν γ2-γ4, αλλά καθυστέρησαν μέχρι την 6η κίνηση να παίξουν τον ίππο στο θ3.
γ) Στην παρτίδα Ρέτι-Αλιέχιν (ισόπαλη) τα λευκά ακολούθησαν το ίδιο σχέδιο με την 2η παρτίδα.
δ) Η παρτίδα Ρουμπινστάιν-Μπογκολιούμποβ 0-1 παίχθηκε όπως και η πρώτη παρτίδα.
Έκτοτε έχει γίνει ένας δημοφιλής τρόπος για τα λευκά να αποφύγουν τις κύριες συνέχειες της Ολλανδικής Λένινγκραντ.
Ο λευκός με την τοποθέτηση κίνηση 4. Ιη1-θ3 αφήνει τη διαγώνιο α8-θ1 ελεύθερη για τον αξιωματικό του. Ο ίππος θα τοποθετηθεί στο ζ4, από όπου θα ελέγχει τα τετράγωνα ε6 και δ5. Επιπλέον, μετά την προώθηση δ4-δ5 ο λευκός θα αποκτήσει πλήρη έλεγχο του τετραγώνου ε6 (Pedersen, 1996).
Η κύρια συνέχεια για τα μαύρα είναι 4...Αζ8-η7, οπότε τα λευκά μπορούν είτε να παίξουν 5. Ιθ3-ζ4, είτε να προωθήσουν το πιόνι γ με 5. γ2-γ4.
Μια ήσυχη γραμμή στις βαριάντες με γ2-γ4 είναι 1. γ2-γ4, ζ7-ζ5. 2. δ2-δ4, Ιη8-ζ6. 3. η2-η3, η7-η6. 4. Αζ1-η2, Αζ8-η7 5. Ιη1-θ3, Ιβ8-γ6:
6. 0-0, 0-0 7. δ4-δ5, Ιγ6-ε5 8. Βδ1-γ2 (όπως ακριβώς παίχθηκε στις τρεις ισοπαλίες των Κορνιούσιν-Ρουστέμοβ, Μαστροκούκος-Ραμπατάτζε, Ντίνστουλ - Μπέχλερ):

Μία ακόμη τυπική ήσυχη γραμμή για τη συνέχεια είναι 4...Αζ8-η7 5. Αζ1-η2, 0-0. 6. 0-0 (Τίμαν-Σπίλμαν, 1989):
Πέραν των ήσυχων αυτών γραμμών, ο λευκός έχει και ενεργητικά σχέδια. Το πιο επικίνδυνο απ’ όλα είναι η προώθηση θ2-θ4 πριν κάνει ροκέ (δηλαδή με 5. Ιθ3-ζ4 και 6. θ2-θ4;!) με σχέδιο το άνοιγμα της στήλης θ. Στην περίπτωση αυτή ο ίππος στο ζ4 γίνεται ακόμη πιο ισχυρός. Συνήθως όμως ο λευκός καθυστερεί μία ή δύο κινήσεις να παίξει θ2-θ4.
Η Βαριάντα Κάρλσμπαντ αποτελεί μία ενδιαφέρουσα εναλλακτική της Ολλανδικής Λένινγκραντ. Με το τίμημα μίας επιπλέον κίνησης, ο Ιη1 αναπτύσσεται στο ζ4, όπου παρενοχλεί την ανάπτυξη του μαύρου, η δε εκδίωξή του με ...η6-η5 δεν είναι και η καλύτερη ιδέα. Το γεγονός και μόνον ότι δοκιμάσθηκε από τους Αλιέχιν, Μπογκολιούμποβ, Ρέτι και Ρουμπινστάιν στο ομώνυμο τουρνουά, την καθιστά μία ενδιαφέρουσα βαριάντα.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
Pedersen, S. (1996). The Dutch for the Attacking Player. London, Redwod Books.

Ολλανδική Άμυνα, επίθεση Lebedev-Barden

Πρόκειται για πολύ παλιά βαριάντα. Ίσως για πρώτη φορά να χρησιμοποιήθηκε από τον Σεργκέι Λεμπεντεβ (1868-1942) στην παρτίδα του με τον Μιχαήλ Τσιγκόριν στο Κίεβο το 1903, με νίκη των μαύρων. Ορισμένες φορές αναφέρεται και ως επίθεση του Hopton. Περιστασιακά την έχουν χρησιμοποιήσει οι Κασπάροβ, Άνταμς, Σοκόλοβ, Κάμσκι, Ιλίεσκας, Πόλγκαρ, Μπρονστάιν και παλιότερα ακόμη ο Μπογκολιούμποβ.
Με την επίθεση των Lebedev-Barden, ο λευκός προσπαθεί να παρενοχλήσει το μαύρο στην ανάπτυξη του σχηματισμού της Ολλανδικής. Για το λόγο αυτό συγκαταλέγεται στα λεγόμενα αντιολλαδικά συστήματα (anti-Dutch systems). Ας δούμε το διάγραμμα μετά από 1. δ2-δ4, ζ7-ζ5 2. Αγ1-η5:

Παρόλο που ο Αη5 δεν δίδει κάποια άμεση απειλή, μπορεί πράγματι να παρενοχλήσει την ομαλή ανάπτυξη του μαύρου. Η βασική ιδέα της κίνησης φαίνεται στη συνέχεια 2…Ιη8-ζ6 3. Αη5:Ιζ6, ε7:Αζ6 4. ε2-ε3, δ7-δ5:
Στο παραπάνω διάγραμμα, ο μαύρος μπορεί μεν να κράτησε το ζεύγος των αξιωματικών, πλην όμως έχει τα διπλωμένα πιόνια στη ζ στήλη και διαθέτει ένα μόνο κεντρικό πιόνι, ο δε Αγ8 περιορίζεται σε παθητικό ρόλο από τα πιόνια δ5 και ζ5 (κάτι που γίνεται ιδιαίτερα εμφανές μετά από 5. Αζ1-δ3, Αγ8-ε6). Για το λόγο αυτό τα ποσοστά επιτυχίας του λευκού στη βαριάντα 2…Ιη8-ζ6 είναι τρομερά.

Γενικά, οι επιλογές του μαύρου (κατά σειρά εμφάνισης) είναι οι ακόλουθες:

α) 2…η7-η6, που οδηγεί το παιχνίδι στην Ολλανδική Λένινγκραντ।
β) 2…θ7-θ6, ακολουθούμενο πάντοτε από 3. Αη5-θ4 (αλλιώς δεν έχει νόημα το 2। Αγ1-η5) 3…η7-η5 (για να χάσει ένα ακόμη τέμπο ο μαυροτετράγωνος αξιωματικός) 4. Αθ4-η3:
Ισχυρό δέλεαρ για το μαύρο είναι η προώθηση 4…ζ5-ζ4; που απειλεί να πάρει κομμάτι, πλην όμως μετά από 5. ε2-ε3! (απειλεί Βδ1-θ5#) 5…θ6-θ5 (μοναδικό) 6. Αζ1-δ3 (ομοίως, απειλεί Αδ3-η6#) η παρτίδα είναι κερδισμένη για τα λευκά:
Τα μαύρα θα χάσουν τουλάχιστον ένα πιόνι, καθώς το ματ σώζεται μόνο με 6…Αζ8-η7 ή 6…ε7-ε6, ενώ επιπλέον ο μαύρος βασιλιάς δεν θα μπορέσει να κάνει ροκέ μετά από 7. Αδ3-η6+.
Για το λόγο αυτό τα μαύρα συνεχίζουν αποκλειστικά με 4…Ιη8-ζ6। Μετά και την υποχρεωτική απάντηση του λευκού 5। ε2-ε3, η θέση έχει ως εξής:
Τώρα οι προτιμήσεις των μαύρων μοιράζονται ανάμεσα σε 5…Αζ8-η7 και 5…δ7-δ6. Ο γκρανμαίτρ Βλαντιμίρ Μάλανιουκ, τον οποίο συναντήσαμε και σε προηγούμενες βαριάντες της Ολλανδικής έχει και εδώ την τιμητική του (δεν έχει χάσει ποτέ ως μαύρος στην παραπάνω θέση).
Γενικά, τόσο η επίθεση Lebedev-Barden όσο και ειδικότερα το κυνήγι του Αη5 με …θ7-θ6 και …η7-η5 απαντώνται σπάνια σε αγώνες υψηλού επιπέδου। Αυτό συμβαίνει διότι θεωρητικά ο λευκός στο 1…ζ7-ζ5 διαθέτει πληθώρα καλύτερων επιλογών από το 2। Αγ1-η5। Εξαίρεση αποτελούν οι δύο ισοπαλίες των Αζμπαϊπαρασβίλι-Γκούρεβιτς (2001) και Κασπάροβ-Ιλιέσκας (1996)।
ΠΑΡΑΠΟΜΠΕΣ
Wikipedia, στο λήμμα: Checkmates in the Opening και στο λήμμα Chess Opening Theory/1. d4/1...f5/2. Bg5
www.chessgames.com
Εγκυκλοπαίδεια Σκακιστικών Ανοιγμάτων, κωδικός Α80
Loginov-Malaniuk 0-1, 2000